Program  „Czytające  Przedszkola” 

 realizowany w

   Przedszkolu nr 1 z Grupami Żłobkowymi 

„Pod Jarzębinką”

  w roku szkolnym  2023/2024

 

Celem Fundacji jest wspieranie zdrowia emocjonalnego – psychicznego, umysłowego oraz moralnego – dzieci i młodzieży poprzez działania oświatowe, edukacyjne, organizacyjne, promocyjne i lobbingowe.  

Lata przedszkolne to dla każdego dziecka czas niezwykle intensywnego poznawania świata, gromadzenia wiedzy, rozwijania i doskonalenia wielu umiejętności. Kluczowym narzędziem poznawczym, a zarazem warunkiem dobrego funkcjonowania w społeczeństwie jest język. Pozwala on myśleć, zadawać pytania, opisywać świat i wyrażać swe opinie. Ułatwia zawieranie i pielęgnowanie znajomości, dzięki niemu można snuć marzenia i refleksje. Język potrzebny jest nie tylko dzieciom, które wciąż pytają "dlaczego?" i dzięki temu szybko się uczą, lepiej rozumieją świat i coraz sprawniej się w nim poruszają. Język potrzebny jest także dorosłym. To nasz największy sojusznik w kontaktach z innymi, w pozyskiwaniu informacji i wiedzy, w przekonywaniu do swoich racji. Ale język potrafi być też najgorszym wrogiem, gdy jest ułomny i nieporadny - utrudnia wtedy komunikację, jest przyczyną nieporozumień i porażek. Słaba znajomość języka to źródło ciągłych frustracji i poważna przeszkoda w osiąganiu sukcesów zarówno w życiu społecznym, jak i zawodowym oraz prywatnym.

Wczesne dzieciństwo jest wyznaczonym przez ewolucję, krytycznym czasem na naukę języka. Braków wyniesionych z tego okresu zwykle nie da się nadrobić.

Dlatego nauczenie dzieci poprawnego, bogatego i pięknego języka oraz swobody w posługiwaniu się nim, jest jednym z najważniejszych powinności dorosłych wobec najmłodszych i darów, jakie możemy im przekazać. To prawdziwa przepustka do lepszego życia.

Wprowadzając codzienne czytanie, przedszkole może pomóc dzieciom w dobrym, a może nawet w doskonałym opanowaniu ojczystego języka.   

Nauczenie języka wymaga bezpośredniej obecności zaangażowanej osoby, która objaśnia świat, reaguje na dziecięce pytania i zachowania, zachęca dziecko do rozmowy. Dzieci uczą się języka, gdy wyraźnie słyszą poprawny język, gdy widzą dorosłego, który do nich mówi lub im czyta, gdy wielokrotnie słyszą te same zdania i teksty, gdy mają okazję do zadawania pytań i do mówienia. Dlatego telewizja i komputer nie są dobrymi nauczycielami języka.

Codzienne głośne czytanie przez dorosłego jest niezwykle skutecznym sposobem zbudowania bogatego zasobu słów, nauczenia - bez żadnych formalnych lekcji i ćwiczeń - poprawnej gramatyki i składni, a także doskonalenia mowy. Dziecku, któremu codziennie wyraźnie czytamy i dużo z nim rozmawiamy, nie będą potrzebni logopedzi i żmudne ćwiczenia wymowy. Czytanie dziecku to także najskuteczniejszy sposób wychowania człowieka z wyobraźnią, samodzielnie myślącego i mądrego, który będzie umiał sobie radzić ze zmianami w życiu.

Wychowany na codziennym czytaniu człowiek będzie także umiał postępować etycznie. Mądre książki przynoszą wzorce właściwych zachowań. Dzięki czytaniu i rozmowie o  problemach, które porusza książka, dzieci uczą się odróżniania dobra od zła, rozwija się ich wrażliwość moralna. Potrafią wówczas zastanowić się nad konsekwencjami własnych słów i czynów. Zatem codzienne lektury to znakomity sposób uczenia dzieci wartości moralnych, które pomogą im budować dobre relacje z ludźmi. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszym świecie, zdominowanym przez agresywne wzorce masowej kultury i pogoń za pieniądzem. Wobec narastającej demoralizacji młodego pokolenia, nauczanie od najmłodszych lat wartości moralnych, takich jak szacunek, uczciwość, odpowiedzialność, odwaga, czy solidarność, powinno być sprawą priorytetową dla rodziców, społeczeństwa i państwa.

Zaszczepiona w dzieciństwie pasja do książek i czytania jest witaminą dla psychiki i umysłu dziecka, a jednocześnie chroni je przed uzależnieniem od mediów elektronicznych i fałszywych wartości masowej kultury.

Czytanie jest dziś ważniejsze niż było kiedykolwiek w przeszłości, gdyż tylko wyrobiony czytelnik jest w stanie radzić sobie w powodzi informacji i nadążyć za szybkim rozwojem wiedzy.
Tymczasem, jak na ironię, współczesne dzieci dorastają w ubogim językowo środowisku. Rodzice – z braku czasu oraz świadomości, że codzienny kontakt z dzieckiem, wypełniony rozmowami, wspólnymi zabawami i czytaniem, jest niezbędny dla jego pełnego rozwoju -  coraz mniej poświęcają dzieciom czasu, mało z nimi rozmawiają i mało im czytają. Zabawy z rówieśnikami na podwórku są coraz rzadsze, dziadkowie mają coraz mniejszy udział w wychowywaniu wnuków. Kontakt z żywym słowem wyparła telewizja, której narzędziem nie jest język, lecz obraz. W efekcie dzieci coraz gorzej znają język. Nie potrafią dobrze wymawiać słów, nie rozumieją najprostszych tekstów i poleceń. Są coraz gorzej przygotowane do wyzwań szkoły i życia.

Najważniejszą rolę w budowaniu nawyku czytania powinien odgrywać dom, ale przedszkole i szkoła mogą i powinny uzupełniać domowe czytanie, a tam, gdzie całkiem go brak, dać zaniedbanym dzieciom szansę codziennego kontaktu ze słowem czytanym. Przedszkole może także prowadzić edukację rodziców na temat roli, jaką czytania odgrywa w rozwoju psychicznym, umysłowym i moralnym dziecka.
Paradoks polega na tym, że poszukujemy wielu, często kosztownych sposobów, by dzieci lepiej i szybciej się rozwijały. Tymczasem codzienne czytanie jest łatwym i bezinwestycyjnym sposobem na osiągnięcie tego celu. I dzieci je uwielbiają. Warunek powodzenia tej metody to dobra wola dorosłych i ich motywacja do codziennego czytania, wyrastająca z przekonania, że jest ono ważne i może odmienić życie.  

Jeśli chcemy, by dzieci wyrosły na wykształconych, kulturalnych, mądrych i dobrych ludzi wychowujmy je w miłości do książek, codziennie czytając im dla przyjemności: w domu, w przedszkolu i w szkole. O przyszłości naszego kraju zadecyduje poziom ludzi, których wychowujemy dziś.

 

 

Wskazówki

1. 20 minut dziennie. Codziennie! 

Należy wprowadzić na stałe codzienne czytanie dzieciom przez nauczycieli przez co najmniej 20 minut dziennie, najlepiej o stałej porze. Można czytać kilka razy dziennie. 

2. Kącik czytelniczy

Warto urządzić w sali specjalny kącik do czytania, w którym pojawi się także niski regał z książkami dostępnymi dzieciom w czasie całego dnia pobytu w przedszkolu. Książki powinny być ustawione okładkami do czytelnika, 
by przyciągały uwagę dzieci i zachęcały do korzystania z nich. Nie zabraniajmy dzieciom samodzielnego sięgania po książki, ale zadbajmy, by były to książki odporne na dziecięce zabawy i nieporadność rączek – w twardych oprawach, najlepiej z twardymi kartkami (zwłaszcza dla najmłodszych czytelników   

3. Czas czytania dostosujmy do możliwości koncentracji dzieci.

Dzieci, które nie miały wcześniejszych doświadczeń z czytaniem, mogą mieć kłopot ze skupieniem uwagi dłużej niż przez kilka minut. Niektóre wcale początkowo nie będą umiały słuchać. Nie zniechęcajmy się! To normalny etap wychowania do czytania, trwający nawet kilka miesięcy, zanim dzieci przyzwyczają się do czytania i będą na nie z radością czekać.

 4. Nie zmuszajmy dzieci do nieruchomego siedzenia w miejscu.

Dzieciom, które mają potrzebę ruchu, można pozwolić na chodzenie lub na cichą zabawę - w tym czasie też będą słuchały. Przecież języka nie uczymy się tylko na siedząco! Pamiętajmy, że czytanie ma być dla dziecka przyjemnością, a nie obowiązkiem i udręką.

5. Czytaniu powinno towarzyszyć zajęcia inspirowane lekturą

– rozmowy i zabawy językowe, zabawy  ruchowe i muzyczne, zajęcia plastyczne, przygotowywanie przedstawień
i dekoracji do nich itp.

6. Zapraszajmy do czytania gości

- rodziców, dziadków, harcerzy, seniorów, przedstawicieli ciekawych zawodów itd. , aby czytali dzieciom, opowiadali o swoich pasjach i pracy. Podniesie to rangę czytania, wprowadzi element dodatkowej atrakcji, poszerzy wiedzę dzieci i ich otwartość na innych ludzi, zachęci rodziców do czytania w domach i przekaże sygnał społeczeństwu, że czytanie dzieciom jest ważne.   
              
7. Zapraszajmy na spotkania czytelnicze osoby niepełnosprawne

– np. niewidome, na wózku inwalidzkim. Dzieci wcześniej powinny się dowiedzieć trochę o rodzaju choroby lub niepełnosprawności gościa i wspólnie przedyskutować i przygotować dla niego wszelkie ułatwienia w dojeździe do sali i podczas spotkania. (Trzeba zrobić rekonesans po budynku, rozważyć, przeszkody architektoniczne. W jednym z przedszkoli dzieci wykonały wspólnie drewniany podjazd – dostały deski, gwoździe, młotki, gogle na oczy i pod wodzą fachowego stolarza przygotowały to urządzenie). Spotkania takie poszerzą wiedzę dzieci i ich otwartość na innych ludzi, oswoją je z odmiennością i nauczą szacunku wobec osób niepełnosprawnych, rozwiną ich wrażliwość ludzką i moralną. 

8. Zapraszajmy gości z zagranicy, którzy mówią po polsku lub mogą przyjść z tłumaczem. 

(np. osoby mieszkające w Państwa okolicy, goście z Ambasady). Jeśli to możliwe – niech przyjdą w swym stroju narodowym i przyniosą charakterystyczne dla ich kraju rekwizyty – tkaniny, instrumenty, ozdoby. Niech przeczytają lub opowiedzą baśnie swego narodu, a potem opowiedzą dzieciom o życiu w swej dalekiej ojczyźnie.
           
9. Podejmijmy współpracę z pobliską biblioteką

...i zabierajmy dzieci np. raz w miesiącu do biblioteki, gdzie panie bibliotekarki pokażą  dzieciom i poczytają nowe książki oraz nauczą korzystania z zasobów bibliotecznych. Warto namówić bibliotekę, by zorganizowała KLUB MOTYLI KSIĄŻKOWYCH*
        
10. Zabierajmy dzieci na wyprawy do księgarni, hurtowni książek, redakcji gazet, do muzeów, na wystawy sztuki i wystawy techniki

– wychowanie dziecka na sprawnego czytelnika wymaga budowania jego wiedzy ogólnej, rozbudzenia ciekawości i potrzeby poszerzania wiedzy o świecie

 
UWAGA! 

Na początku każdego roku warto zorganizować spotkanie z rodzicami 
na temat potrzeby czytania dzieciom w domach, radykalnego ograniczenia czasu oglądania telewizji i korzystania z komputera, a także konieczności nadzorowania oglądanych przez dzieci programów telewizyjnych  i  gier komputerowych. Temat czytania powinien być stale obecny w rozmowach
z rodzicami oraz w przekazywanych im do domu informacjach: np.  jakie książki zostały przeczytane w przedszkolu, jak konkretne dziecko reaguje na czytanie, jakie książki   poleca do czytania dzieciom Fundacja. Warto zachęcić rodziców do uczęszczania z dziećmi do Klubu Motyli Książkowych (być może trzeba go będzie dopiero zainicjować w pobliskiej bibliotece). Warto też uświadomić rodzicom, że ich przykład jest dla dzieci bardzo ważny – jeśli sami czytają książki i czasopisma, a do tego czytają dzieciom – mają szansę wychowania czytelnika: osoby, która będzie mądra, wykształcona, szczęśliwa i która będzie żyła lepiej i dłużej. 

 

 

Przydatne informacje, linki, materiały...

Dodatkowe informacje na temat korzyści z codziennego czytania dzieciom i młodzieży oraz sposobów jego realizacji znajdują się  w następujących materiałach opracowanych przez Fundację:

1. Korzyści z codziennego czytania dzieciom więcej
2. Kryteria wyboru książek do czytania dzieciom więcej
3. Złota Lista książek do czytania dzieciom więcej
4. Strona internetowa www.calapolskaczytadzieciom.pl,  www.cpcd.pl oraz www.rodzinneczytanie.pl
5. Lista „Czytających Przedszkoli”
6. Liderzy i Koordynatorzy kampanii czytania
7. Książka „Wychowanie przez czytanie” autorstwa Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej, wydana przez Świat Książki, Warszawa, 2010 r.
8. Książka „Z dzieckiem w świat wartości” Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej, Świat Książki, 2006 r.
9. Wpływ mediów na rozwój dzieci więcej
10. Informacja o Klubach Motyli Książkowych zakładanych w bibliotekach więcej

 

 

Plan kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”

W roku szkolnym 2023/2024 nasze przedszkole po raz kolejny  włączyło się do realizacji programu „Czytające przedszkola” w ramach kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”

 Wspomniana wyżej kampania propaguje czytelnictwo wśród dzieci i ich rodziców, opiekunów, nauczycieli poprzez zachęcanie dorosłych do codziennego czytania pociechom przez co najmniej dwadzieścia minut. Według fundacji „zaszczepiona w dzieciństwie pasja do książki i czytania jest witaminą dla psychiki i umysłu dziecka, a jednocześnie chroni je przed uzależnieniem od mediów elektronicznych i fałszywych wartości kultury masowej”.

Czas realizacji: rok szkolny 2023/2024

Miejsce realizacji: Przedszkole nr 1 z grupami Żłobkowymi „Pod Jarzębinką”
Odbiorcy: dzieci ze wszystkich grup w przedszkolu, ich rodzice, opiekunowie, nauczyciele oraz personel przedszkola

Cele główne:

• Wyrabianie w dziecku postawy czytelniczej.
• Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju.

 

Cele szczegółowe:

• Zapoznanie z różnorodną literaturą dziecięcą.
• Rozbudzanie wyobraźni i poszerzanie wiedzy o świecie.
• Uwrażliwianie na piękno tekstu literackiego.
• Kształcenie u dzieci umiejętności słuchania tekstu czytanego.
• Przekazywanie za pośrednictwem literatury wartości moralnych.
• Rozbudzanie zamiłowania do książek.
• Włączenie rodziców w życie przedszkola i zachęcenie do czytania dzieciom  w przedszkolu

• Budowanie więzi między rodzicem a dzieckiem.
• Uczenie nieagresywnych sposobów rozwiązywania problemów.

 

Harmonogram działań:

• Codzienne czytanie dzieciom przez nauczycieli o różnych porach dnia.
• Zapraszanie rodziców do czytania dzieciom we wszystkich grupach według umówionych terminów.
• Zachęcanie rodziców do głośnego czytania dzieciom w domach.
• Zapraszanie gości do czytania dzieciom w przedszkolu.
• Każda środa tygodnia – słuchanie bajek terapeutycznych w celu eliminowania zmęczenia, napięć, agresji
• Organizowanie spotkań czytelniczych z pracownikami przedszkola.
•  Korzystanie z  mini biblioteki „Kuferek Jarzębinowej Chatki”